አበረታች ጥቅሶች

አበረታች ጥቅሶች

የመስቀል በአል መልካም ምኞት መግለጫ መልክቶችመልክቶች፣ጥቅሶች፣አጭር ጽሁፍ መልክቶች መልክቶች(sms)

የመስቀል በአል የሚከበርበት  ታሪካዊ መነሻ እና ምክንያት?

የመስቀል በአል

ኢየሱስ ክርስቶስ  በመስቀል ላይ ሞቶ ከተነሳ በኋላ ህሙማን መስቀሉን እየዳሰሱ በመስቀሉ እየታሹ ይፈወሱ ስለነበር። በዚህም ተአምራት እየተሳቡ ብዙዎቹ ክርስቲያን ሆኑ። ይህንን ያዩ አይሁዶች መስቀሉን በአንድ ቆሻሻ ማጠራቀሚያ ጣሉት።

በየቀኑ የአከባቢው ኗሪ ሁሉ ቆሻሻ ስለሚጥልበት ያ ቦታ እንደ ጉብታ ሆነ።

ነገር ግን ምንም እንኳን ቦታውን ቆፍረው  መስቀሉን ለማውጣት ባይችሉም ክርስቲያኖቹ ያንን ቦታ ያውቁት ነበር። በኋላ ግን በጥጦስ ወረራ ክርስቲያኖች ኢየሩሳሌምን ጨርሰው ለቀው ስለወጡ የከተማዋ መልክ ፈጽሞ ስለተለወጠ መስቀሉ የተቀበረበት ቦታ ወዴት እንደሆን ለማወቅ አልተቻለም።

በዚህም ምክኒያት ከ 300 አመት በላይ ከመሬት ውስጥ ተቀብሮ ቆይቷል።

በኋላ በአራተኛው መቶ ክፍለ ዘመን የንጉስ ቆስጠንጢኖስ እናት ንግስት እሌኒ ወደ ኢየሩሳሌም ሄደች። እዚያም ደርሳ ጉብታ የሆነውን ሁሉ ብታስቆፍር መስቀሉ ያለበትን አላገኘችውም ሰውም ብትጠይቅ መስቀሉ በየት አካባቢ ተቀብሮ እንዳለ የሚጠቁማት  አላገኘችም።

በመጨረሻ ግን የመስቀሉ መውጣት የእግዚአብሄር ፍቃድ ነበርና አንድ አረጋዊ ስሙ ኪርያኮስ የሚባል (ኪራኮስ-ደጎ) የእሌኒን መቸገር አይቶ እንደሚከተለው ይመክራታል “አንቺም ከምረሽ እጣን አፍሺበት በእሳትም አያይዢው የእጣኑ ጢስ ወደ ላይ ወጥቶ ወደ ታች ሲመለስ አቅጣጫውን አይተሽ አስቆፍሪው በዚህ ምልክት ታገኚዋለሽ አላት እሷም ያላትን ሁሉ አደረገች። “

ዘዕጣን አንጸረ ሰገደ ጢስ ድጎ” የእጣኑ ጢስ ወደ ላይ ወጥቶ ወደታች ሲመለስ መስቀሉ ያለበትን ቦታ በጣት ጠቅሶ እንደማሳየት ያህል አሳየ ያን ምልክት ይዛ አውጥታለች። “በጎልጎታ ዘደፈኑ አይሁድ ዮመ ተረከበ ዕጸ መስቀል” (ድጎ) ይህን በአል በምላው አለም ያሉ ክርስቲያኖች ያከብሩታል።

በኢትዮጵያ የመስቀል በአል የሚከበረው መቼ ነው?

በኢትዮጵያ የመስቀል ክብረ በአል  በየአመቱ መስከረም 17 ቀን  በታላቅ ድምቀት የከበራል።

የመስቀል አከባበር ምን ይመስላል?

በመስከረም 16 በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ተከታዮችና ሌሎች የኢትዮጵያ ህዝቦች የተለያየ እምነትና ቋንቋ ያላቸው። በየከተማው መስቀል አደባባይ በመውጣት በመጀመሪያ የሃይማኖት ስር አቱና ትምህርቱ ከተሰጠ በኋላ ካህናቱም በደመራው ፊት ለፊት ጸሎት አድርሰው

“መስቀል አብርሃ በከዋክብት አሰርገወ ሰማየ እምኩሉሰ ጸሃየ አርአየ” እያሉ ደመራውን ይዞራሉ።

በመጨረሻም ደመራው ይለኮሳል።

ደመራው በርቶ ሲያልቅ የሚቀረውን ከሰል የእምነቱ ተከታዮች በጣቶቻቸው እየነኩ በግምባራቸው ላይ የመስቀል ምልክት ይሰራሉ።

ማህበረሰቡ ደግሞ የጋራ የሆነውን በአል በመስቀል አደባባይ አክብሮ ከተመለሰ በኋላ በየቤቱ ችቦውን ያበራል።

ልጆች

መስቀል አበራ

አበራ

መስቀሉ

ለኛ አበራ

እያሉ ሆያ ሆዬ ይላሉ።

ሰለመስቀል በአል ሲወራ ሰለጉራጌ እና ወላይታ ሳያነሱ ማለፍ አይቻልም

በኢትዮጵያ ውስጥ መስቀል በተለየ መልኩ በታላቅ ደምቀት ደግሞ በግራጌ እና በ ወላይታ ዞን ውስጥ ይከበራል።

በወላይታ የመስቀል በአል ጊፋታ ተብሎ ይታወቃል።

ክትፎ  በሚጥሚጣና በ ብዙ የተነጠረ ቅቤ የተለወሰ በደቃቁ የተከተፈ ቀይ ስጋ ነው።

ክትፎ የሚቀርበው ከሸክላ በተሰራ ጎድጓዳ ሳህን ወይንም

በኮባ ቅጠል ላይ ነው።

በነዚህ አከባቢዎች በመስቀል ወቅት ክትፎ ነው በብዛት የሚበላው በቀንድ ማንኪያ ወይንም ከቆጮ ከሚሰራ ቂጣ ጋር ነው።

ከክትፎው ጎን ደግሞ በተለያዩ ቀመማቀመሞች በሚጥሚጣና በቅቤ የተላወሰ አይብ እና በቅቤ የተሰራ ጎመን አይጠፋም።

የጉራጌ ክትፎ አቤት መጣፈጡ።

 

በኢትዮጵያ ዋና ከተማ አዲስ አበባ የመስቀል በአል ከሌሎች የክልል ከተሞች በተለየ በርካታ ህዝብ በተሰበሰበበት በ መስቀል አደባባይ በታላቅ ድምቀት ይከበራል። በአዲስ አበባ በተለይም በርካታ የ ሃገር ውስጥና ከተለያዮ የአለም ሃገራት የመጡ የውጭ ቱሪስቶች ታዳሚ ለመሆን በመዲናዋ ይገኛሉ።

የመስቀል በአል በ የተባበሩት መንግስታት የትምህርት ፣ ሳይንስ እና ባህል ድርጅት(UNESCO) በማይዳሰሱ ቅርሶች ምድብ የተካተተ በአል ነው።

እንኳን ለብርሃነ መስቀሉ በሰላምና በጤና አደረሰህ/ሽ/ዎ/አችሁ። በአሉ የፍቅር፣የጤና፣ የሰላም፣የአንድነት፣የመተባበር፣የመተሳሰብ ይሁንልን።

ሞቅ ያለ ምርጥ በአል እመኝላችኋለው። መልካም የመስቀል በአል ይሁንላችሁ።

 

ተጨማሪ ድህረ ገጾች

https://en.unesco.org

 

የአሸንዳ በአል የእንኳን አደረሳቹ መልክቶች፣ጥቅሶች፣አጭር ጽሁፍ መልክቶች ።

የአሸንዳ በአል የእንኳን አደረሳቹ መልክቶች

 

የ ደብረ ታቦር (ቡሄ) የእንኳን አደረሳቹ (መልካም ምኞት መግለጫ)…

• ቡሄ-በሉ.mp3 (382 downloads ) የ ደብረ ታቦር (ቡሄ) በአል መነሻ

የዚህ በዓል መሠረት የክርስትና እምነት ሲሆን፣ በግእዝ ደብረ ታቦር የታቦር ተራራ ማለት ነው ፡፡ የታቦር ተራራ የሚገኘው አሁን ፍልስጤም ተብሎ በሚጠራው ሀገር ነው፡፡ ደብረ ታቦር ወይንም የታቦር ተራራ ኢየሱስ ክርስቶስ ሦስት ደቀ መዛሙርቱን ይዞ ወደ ተራራው የወጣበትና ፊቱ እንደ ጸሃይ  የበራበት ልብሱም እንደብርሃን ነጭ የሆነበት ቦታ ነው፡፡ ይህ ቦታ ጌታ ብርሃነ መለኮቱን የገለጠበት ተራራ ነው።

የማቴዎስ ወንጌል ምዕራፍ ፲፯፦  ቁጥር ፩ እስከ ፭ ” ከስድስት ቀንም በኋላ ኢየሱስ ጴጥሮስንና ያእቆብን ወንድሙንም ዮሃንስንን ይዞ ወደ ረጅም ተራራ ብቻቸውን አወጣቸው። በፊታቸውም ተለወጠ፥ ፊቱም እንደ ፀሐይ በራ፥ ልብሱም እንደ ብርሃን ነጭ ሆነ። እነሆም፥ ሙሴና ኤሊያስ ከእርሱ ጋር ሲነጋገሩ ታዩአቸው። ጴጥሮስም መልሶ ኢየሱስን ጌታ ሆይ፥ በዚህ መሆን ለእኛ መልካም ነው፤ ብትወድስ፥ በዚህ ሦስት ዳስ አንዱን ለአንተ አንዱንም ለሙሴ አንዱንም ለኤልያስ እንሥራ አለ። እርሱም ገና ሲናገር፥ እነሆ፥ ብሩህ ደመና ጋረዳቸው፥ እነሆም፥ ከደመናው። በእርሱ ደስ የሚለኝ የምወደው ልጄ ይህ ነው፤ እርሱን ስሙት የሚል ድምፅ መጣ።”

ይህ በአል በየአመቱ ነሃሴ 13 ቀን በታላቅ ድምቀት  ይከበራል።

የደብረ ታቦር በአል በብዙሃን ዘንድ የሚታወቀው ‘ቡሄ’ የሚባለውን ቅጥያ ስም እንዴት አገኘ ትርጓሜውስ ምንድነው?

ቡሄ ማለት (መላጣ ገላጣ) ማለት ነው። በሃገራችን የክረምቱ አፈናው ተወግዶ የብርሃን ወገግታ የሚታየው በዚሁ በአል አከባቢ ስለሆም ይመስላል  ‘ቡሄ (መላጣ ገላጣ)’ የሚለው ስያሜ የተሰጠው ።

‘ድርጊቱ በተፈጸመበት በፍልስጤም ግን የደመና መልክ የማይታይበት ፍጹም የበጋ ወራት ነው” በሃገራችን ህጻናቱ ይህ በአል ከመድረሱ በፊት ቀደም አድርገው ጅራፍ ሲገምዱና ሲያጮሁ(ሲያናጉ) ይሰነብታሉ። እናቶችም ለዚሁ በአል የሚሆን ዳቦ ለመጋገር (የሚከበረው በዳቦ(ሙልሙል ዳቦ) ነውና) ስንዴአቸውን ሲያጥቡ ሲፈትጉ ይሰነብታሉ።

በአሉ እንደ ነገ ሲሆን እንደ ዛሬ በዋዜማው (ነሃሴ 12) የሰፈር ህጻናት በየቤቱ እየዞሩ “ቡሄ በሉ! ቡሄ መጣ ያ መላጣ ቅቤ ቀቡት እንዳይነጣ። እዚህ ለይ ቡሄ ያሉት ዳቦውን ነው። በዚህ ጊዜ እናቶች ካዘጋጁት ዳቦ እያነሱ ይሰጧቸዋል።ሄደው ዳቦአቸውን እየገመጡ ሲጋረፉ ይውላሉ።

ለቡሄ ጅራፍ የሚጮህበት ምክንያት?

የጅራፉ መጮህ የድምጸ መለኮት፤ጅራፉ ሲጮህ ማስደንገጡ የሃዋርያትን (ጴጥሮስን፣የያእቆብንና፣ የዮሃንስን) ድምጸ መልኮት መደንገጣቸውንና መውደቃቸውን ያስታውሳል።

ችቦ የሚበራበት ምክንያት?

የቡሄ እለት ማታ ችቦ ያበራል። ይህም በደብረ ታቦር ለታየው ብርሃነ መለኮት ምሳሌ ነው።  “ የቡሄ እለት ለዘመድ ለአዝማድ ለእያንዳንዱ ቤተሰብ በልጆቹ ልክ ዳቦ ይሰጣል። በተጨማሪም ለክርስትና ልጅ ለሰጡት ልጅ ለአማች፣ ምራት፣ በቅርብ እውቅያ ላለውም ሁሉ የቡሄ ዳቦ ይሰጣል።

በኢትዮጵያ ኦርቶዶድስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን ተማሪ ቤት ደሞ ደብረ ታቦር የተማሪዎች በአል ነው። ተማሪዎች ቀደም አርገው (ስለ ደብረ ታቦር) እያሉ እህሉን ጌሾውን ብቅሉን ይለምናሉ፤ ህዝቡም በአሉን ስለሚያውቅ በገፍ ይሰጣቸዋል።

የደብረ ታቦር እለት ጠላውን ጠምቀው ቆሎውን ቆልተው ዳቦውን ጋግረው ሊያስቅድሱ የመጡትን ምእመናን ሁሉ ከቅዳሴ በኋላ ይጋበዛሉ። ይህ እስካሁን በቤተክርስቲያን በትምህርት ቤቶች የሚሰራበት ነባር ትውፊት ነው።

እስቲ ደግሞ በአሁኑ ዘመን ያለውን ዘመናዊ የሆያ ሆዬ ሙዚቃ እነሆ

Hoya-Hoye-_-Assiyo-Bellema-short-version-Westpark-Music-2.mp3 (655 downloads )

የዚህን ሙዚቃ ሙሉ ይዘት ለማውረድ ወደዚህ አድራሻ ይሂዱ 👇👇

https://westparkmusic.bandcamp.com/track/hoya-hoye-assiyo-bellema-short-version

መልካም የ ደብረ ታቦር (ቡሄ) በአል ይሁንላችሁ!!

በተደጋጋሚ የሚጠየቁ ጥያቄዎች (FAQ)

ዋቢ መጽሃፍትና የበይነ መርብ አድራሻዎች፦

የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤ/ክ፣ “የበዓላትና ዓጽዋማት ቀኖና” ፤ http://ethiopianorthodox.org/amharic/abeyetbealat/yebealatenaatsewamat.pdf

https://am.wikipedia.org/wiki/ደብረ_ታቦር_(ዓመት_በዓል)

የአረፋ (ኢድ አል አድሃ) የእንኳን አደረሳቹ (መልካም ምኞት መግለጫ)…

የአረፋ በአል አመጣጥ ታሪክ

‹የመሥዋዕት በዓል› በመባልም የሚታወቀው ኢድ አል አድሃ በዓለም ዙሪያ በሚገኙ የእስልምና እምነት ተከታዮች ዘንድ በድምቀት ከሚከበሩት ሁለት የእስልምና በዓላት መካከል አንዱ ነው (ሌላው የኢድ አል ፈጥር ነው) ፡፡

የዚህ ታልቅ በአል መነሻ ምክያት ተብሎ የሚታመነውም አላህ የነቢያት አባት ነብዩ ኢብራሂምን በእርሱ ላይ ያለውን እምነት እና ታዛዥነቱ ለማረጋገጥ ፈትኖት እንደነበረና  ነብዩ ኢብራሂምም  ታዛዥነቱ  ለማሳየት የ13 ዓመት ልጁን እስማኤልን ለመስዋት ማቅረቡ ፡፡ ነገር ግን ፣ አብርሃም ልጁን መስዋእት ከማድረጉ በፊት ፣ አላህ መልአኩን  ጅብሪልን በመላክ  በልጁ ምትክ በግ መተካቱ ነው  ፡፡

ከዚያን ጊዜ ጀምሮ ሰዎች እንስሳትን በመሰዋት ይህን በዓል ያከብራሉ። በአሉ ከእስልምና ጋር ታላላቅ የእምነት መገለጫዎች አንዱ ነው፡፡ በአሉ በኢትዮጵያ እስልምና ተከታዮች ዘንድም በታላቅ ድምቀት ይከበራል።

የአረፋ (ኢድ አል አድሃ) የእንኳን አደረሳቹ (መልካም ምኞት መግለጫ) መልክቶች

አላህ በዚህ ወቅት ሕይወትህ/ሽ/ዎን በደስታ ፣ ልብህ/ሽ/ዎን በፍቅር ፣ ነፍስህ/ሽ/ዎን በመንፈሳዊነት ፣ አዕምሮህ/ሽ/ዎን በጥበብ እንዲሞላው ምኞቴ ነው ፣ በጣም አስደሳች ኢድ እንዲመኝልዎታለው ፡፡

በዚህ በተከበረው በዓል ላይ ደስታን ፣ ፍቅርን ፣ ሰላምን እና ብልጽግናን ያድርግልን ፡፡ በዚህ አስደሳች የኢድ በዓል እርስዎ እና ለቤተሰብዎ መልካም የአረፋ በአል ኢንዲሆን ተመኘሁላችሁ! ኢድ ሙባረክ!

አላህ ምኞቶችህ/ሽ/ዎን ሁሉ እውን ያድርግ እንዲሁም ፍላጎትህ/ሽ/ዎን ሁሉ ያሟላ ፡፡ ለአንተ/ቺ/ለእርስዎ እና ለቤተሰብዎ በሙሉ መልካም የአረፋ በአል እመኛለሁ። ኢድ ሙባረክ!

የአላህ በረከቶች ዛሬ እና ሁል ጊዜም ከእናንተ ጋር ይሁኑ ፡፡ መልካም የአረፋ በአል ይሁንላችሁ።

የአላህ መለኮታዊ በረከቶች ቤትዎን እና ልብዎን በደስታ መንፈስ ይሞሉ እና ለስኬት አዲስ ዕድሎችን ይክፈቱ። መልካም በአል! ኢድ ሙባረክ!

አላህ ፍጥረቱን እንደሚያጠጣ አስደናቂ የሆኑትን በረከቶችንም በአንተ/ቺ እና በወዳጆችህ/ሽ ላይ ያድርግባቸው ፡፡ኢድ ሙባረክ!

አላህ ሁሌም ይባርክህ/ሽ/ዎ ህልሞችህ/ሽ/ዎ እውን ይሁኑ ፣እና ሁል ጊዜም ከአንተ/ቺ/ከእርስዎ ጋር ይሁን ፡፡ኢድ ሙባረክ!